Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Kanał Augustowski - unikatowe dzieło budownictwa wodnego - ma już 200 lat! Wyjątkowa atrakcja turystyczna regionu, kraju i Europy

Piotr Łozowik
Piotr Łozowik
200 -lat Kanału Augustowskiego
200 -lat Kanału Augustowskiego Kamil Timoszuk (archiwum UMWP)
Kanał Augustowski to niezwykłe dzieło inżynierii hydrotechnicznej. Jest to obiekt wyjątkowy w skali kraju, ale i Europy. Kanał został wybudowany w pierwszej połowie XIX wieku i właśnie obchodzi 200 lecie powstania. Właśnie trwają wydarzenia związane z jubileuszem. Jest to dobra okazja aby powiedzieć sobie więcej o tym zabytku.

Spis treści

Kanał Augustowski - unikat na skalę europejską

Podlaski kanał to prawdziwa perła wśród europejskich szlaków wodnych, jest uznawany za najbardziej malowniczy w Polsce.

  • Wraz z zespołem budowli i urządzeń został ujęty w rejestrze zabytków nieruchomych,
  • uznany za pomnik historii,
  • jest częścią Szlaku Batorego,
  • został włączony w Europejski Szlak Tematyczny Transport i Komunikacja, będący częścią Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego.

Przeczytaj koniecznie: Kanał Augustowski jednym z 7 cudów Polski

Kanał Augustowski to obiekt transgraniczny, który dzieli granica pomiędzy Polską i Białorusią. Na skutek podziału Europy po drugiej wojnie światowej w granicach Polski znalazło się 80 km kanału z 14 śluzami. Jedna śluza przebiega w pasie granicznym, a trzy znajdują się po stronie białoruskiej. Jego całkowita długość wynosi około 101 km, co plasuje go na drugim miejscu w kraju. Prócz walorów natury technicznej stał się popularną atrakcją turystyczną.

Sprawdź jak Kanał Augustowski wygląda obecnie i jak wyglądał kiedyś. Zobacz jak prezentują się śluzy:

Historia powstania Kanału Augustowskiego

O budowie Kanału Augustowskiego zdecydowano w celu ominięcia pruskich komór celnych przy tranzycie zboża do Gdańska. Drogi wodne były kluczowe dla gospodarki przed rozwojem kolei. W lipcu 1824 r. ruszyła budowa podlaskiego kanału. Pracowało przy niej 6–7 tys. W 1831 r. prace przy budowie kanału przerwały działania zbrojne powstania listopadowego. W latach 1833–1839 prowadzono prace tylko na odcinku od Biebrzy do Niemna. W 1839 r. prace przy budowie kanału zostały zakończone i został on otwarty.

200 -lat Kanału Augustowskiego
200 -lat Kanału Augustowskiego Wikipedia

We wrześniu 1968 r. Towarzystwo Miłośników Ziemi Augustowskiej wydało memoriał w sprawie niszczenia zabytkowego charakteru Kanału Augustowskiego. Zaowocowało to wpisaniem go do rejestru zabytków. W 1994 r. do białoruskiego rejestru zabytków została wpisana dotychczas bardzo zaniedbana białoruska część kanału, którą wyremontowano na początku XXI w.

Wyjątkowy obiekt na turystycznej mapie Polski i Podlasia

Polski odcinek kanału do lat 80. XX wieku służył do transportu drewna, a od lat 60. coraz większe znaczenie miało jego turystyczne wykorzystanie. Bliskie sąsiedztwo -

  • Biebrzańskiego Parku Narodowego,
  • Wigierskiego Parku Narodowego,
  • Suwalskiego Parku Krajobrazowego,
  • malowniczych rzek Rospudy, Czarnej Hańczy, Marychy,
  • licznych rezerwatów

- podnosi atrakcyjność szlaku wodnego. W połączeniu z Czarną Hańczą stanowi urokliwą trasę, którą bardzo chętnie wybierają odwiedzający pojezierze kajakarze.

W Kanale Augustowskim występują: lin, leszcz, okoń, szczupak, węgorz, karaś, miętus pospolity, płoć i ukleja. Bogaty jest świat wodnych ptaków: łabędzie, kaczki, gęsi.

Z uwagi na fakt, iż kanał tworzą także jeziora augustowskie (jest ich 12) z licznymi kąpieliskami, jego obszar jest częstym celem wypoczynku turystów z całej Polski. Jedną z jego największych atrakcji są rejsy statkami Żeglugi Augustowskiej, które pływają po kanale, przewożąc rocznie ok. 100 tys. pasażerów na kilku trasach, w tym najbardziej popularnej Papieskiej:

  • port w Augustowie,
  • rzeka Netta,
  • jezioro Necko,
  • rzeka Klonownica,
  • Jezioro Białe,
  • śluza w Przewięzi,
  • Jezioro Studzieniczne.
200 -lat Kanału Augustowskiego
200 -lat Kanału Augustowskiego Kamil Timoszuk (archiwum UMWP)

Wyjątkowy obiekt inżynierii hydrotechnicznej

Długość kanału to ponad 101 km, w tym 82 km w granicach Polski (kilometraż kanału liczony jest od połączenia z Biebrzą).
Kanał, oprócz śluz, których jest 18, tworzą:

  • Netta (w górnym biegu od źródła do jeziora Necko – Rospuda) – prawy dopływ Biebrzy,
  • Czarna Hańcza – największa rzeka Wigierskiego Parku Narodowego .

Kanał Augustowski nie spełnił nigdy pokładanych w nim nadziei związanych z wykorzystaniem gospodarczym. Jego pierwotna forma w zasadniczej części została zachowana ponieważ kanał nigdy nie stał się mocno eksploatowaną drogą wodną i nie trzeba było poszerzać przekopów czy powiększać śluz. Dlatego obecnie stanowi szczególnie interesujący obiekt.

Śluzy

Obecnie w granicach Polski w ramach Kanału Augustowskiego znajduje się 14 z 18 śluz (3 na terenie Białorusi, 1 w pasie granicznym). Śluzy od rzeki Biebrzy:

  1. Dębowo
  2. Sosnowo
  3. Borki
  4. Białobrzegi
  5. Augustów
  6. Przewięź
  7. Swoboda
  8. Gorczyca
  9. Paniewo

    Śluza Paniewo, dolna komora:

200 -lat Kanału Augustowskiego
200 -lat Kanału Augustowskiego archiwum
  1. Perkuć
  2. Mikaszówka
  3. Sosnówek
  4. Tartak
  5. Kudrynki
  6. Kurzyniec (granica)
  7. Wołkuszek (Białoruś)
  8. Dąbrówka (Białoruś)
  9. Niemnowo (Białoruś)

Z powodu braku regulacji Biebrzy i Narwi obecnie kanał nie jest skomunikowany z innymi drogami wodnymi w Polsce.

Sprawdź jak Kanał Augustowski wygląda obecnie i jak wyglądał kiedyś. Zobacz jak prezentują się śluzy:

200 - lecie Kanału Augustowskiego

Jubileusz jest okazją do przybliżenia historii i podkreślenia rangi tego wyjątkowego zabytku, dlatego przez cały 2023 r. będą odbywały się wydarzenia z Kanałem Augustowskim w roli głównej. Inicjatorem i organizatorem obchodów jest Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.

Jak informował przewodniczący komitetu organizacyjnego obchodów Łukasz Pieron z PGW Wody Polskie, przygotowano wiele inicjatyw.
– To konferencje, wystawy, ale też wydarzenia sportowe, jak rajdy, wycieczki czy konkursy. Zaplanowano spływ z udziałem 200 kajaków, spływ tratwami i malowanie muralu upamiętniającego budowę kanału. Punktem kulminacyjnym roku jubileuszowego było otwarcie na przełomie kwietnia i maja sezonu żeglugowego.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo

Materiał oryginalny: Kanał Augustowski - unikatowe dzieło budownictwa wodnego - ma już 200 lat! Wyjątkowa atrakcja turystyczna regionu, kraju i Europy - Gazeta Współczesna

Wróć na augustow.naszemiasto.pl Nasze Miasto