Prawosławni obchodzą Juliański Nowy Rok 2022/2023. Popularna Małanka już dzisiaj

Dzisiaj (13.01) wierni kościołów chrześcijańskich obrządku wschodniego, w tym prawosławni, żegnają stary rok i witają nowy. Różnica ta wynika z tego, iż korzystają oni w cyklu liturgicznym kalendarza, tzw. juliańskiego. Kalendarza gregoriańskiego używają na co dzień jak reszta społeczeństwa.

Obecnie kalendarz juliański jest "spóźniony" w stosunku do kalendarza gregoriańskiego, czyli ogólnie używanego, o 13 dni. Dlatego w zasadzie wszystkie święta prawosławne przypadają o prawie dwa tygodnie później niż u katolików. Tyczy się to również Nowego Roku. Najwięcej osób, które stosują kalendarz juliański zamieszkuje nasze tereny czyli północno-wschodnią Polskę, ale nie tylko, bo są to również np. prawosławni i grekokatolicy z Podkarpacia. To właśnie na tych terenach tradycja żegnania starego roku z 13 na 14 stycznia jest wciąż żywa .

Zobacz również: Najlepsze życzenia noworoczne 2022/2023. Śmieszne życzenia na Nowy Rok 2023. Życzenia sylwestrowe SMS. Nowe życzenia na sylwestra 2022/2023

Sylwester juliański ma różne regionalne, tradycyjne nazwy, są to np.:

• Szczodry* Wieczar,
• Bahaty* Wieczar,
• Małanka**,
• Hohotucha,
• Błyskawica***.

*Szczodry i bogaty - od bogactwa potraw na stole.
**13 stycznia przypadają imieniny Melanii stąd nazwa Małanka (analogicznie 31 grudnia przypadają imieniny Sylwestra)
***Błyskawica ponieważ po białorusku małanka oznacza właśnie błyskawicę.

Dzisiejszy dzień to od zawsze była świetna okazja do hucznego świętowania, tańców i biesiadowania, na prywatkach i balach. Zwłaszcza dla osób, które w sylwestra 31 grudnia przestrzegały postu przed Bożym Narodzeniem (wigilia według kalendarza juliańskiego wypada 6 stycznia w kalendarzu gregoriańskim) i z powodów religijnych świętowały go skromnie lub wcale.

W tym roku piątkowy termin jest bardzo sprzyjający, ponieważ pierwszy dzień Nowego Roku wypada w dzień wolny od pracy. Zabawy z okazji początku roku juliańskiego proponują w nocy z piątku na sobotę sale bankietowe, restauracje i puby w wielu Podlaskich miastach, np. w:

• Białymstoku,
• Bielsku Podlaskim,
• Hajnówce.

Tego dnia wolno też w Podlaskiem legalnie odpalać fajerwerki.

Różnica dat pojawiła się wraz z wprowadzeniem kalendarza gregoriańskiego w październiku 1582 roku, w związku z tym, że juliański opóźniał się w do zjawisk astronomicznych. Zreformowany kalendarz pomijał 10 dat dni od 5 do 14 października, tak aby dzień równonocy wiosennej ponownie przypadał 21 marca.

Zobacz archiwalne zdjęcia z zabawy Juliańskiego Nowego Roku czyli z Małanki:

W roku 1582 dzień 4 października był tak samo oznaczony zarówno w kalendarzu juliańskim jak i gregoriańskim. Natomiast dzień następny był oznaczony jako 5 października kalendarza juliańskiego i jako 15 października kalendarza gregoriańskiego. Wtedy powstała różnica 10 dni w datowaniach tych kalendarzy. Różnica ta powiększała się w związku z przestępnymi latami. W rezultacie dzisiaj mamy różnicę wynoszącą 13 dni.