Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Prawosławni obchodzą Juliański Nowy Rok 2023/2024. Popularna Małanka już jutro. Zobacz archiwalne zdjęcia!

Piotr Łozowik
Piotr Łozowik
Juliański Nowy Rok
Juliański Nowy Rok Urszula Paszko
Jutro (13.01.2024) jest ostatni dzień roku według kalendarza juliańskiego, z którego wierni obrządków wschodnich korzystają przy ustalaniu dat większości świąt religijnych. W naszym regionie to idealna okazja do świętowania po raz drugi Nowego Roku. Wśród prawosławnych ten dzień jest nazywany Małanką, a to z tego względu, że jutro wypadają imieniny Melanii. Analogia do Sylwestra jest oczywista.

Juliański Nowy Rok czyli Małanka

Jutro (14.01) wierni kościołów chrześcijańskich obrządku wschodniego, w tym prawosławni, żegnają stary rok i witają nowy. Różnica ta wynika z tego, iż korzystają oni w cyklu liturgicznym kalendarza, tzw. juliańskiego. Kalendarza gregoriańskiego używają na co dzień jak reszta społeczeństwa.

Zobacz archiwalne zdjęcia z zabawy Juliańskiego Nowego Roku czyli z Małanki:

Dlaczego dzisiaj?

Obecnie kalendarz juliański jest "spóźniony" w stosunku do kalendarza gregoriańskiego, czyli ogólnie używanego, o 13 dni. Dlatego w zasadzie wszystkie święta prawosławne przypadają o prawie dwa tygodnie później niż u katolików. Tyczy się to również Nowego Roku. Najwięcej osób, które stosują kalendarz juliański zamieszkuje nasze tereny czyli północno-wschodnią Polskę, ale nie tylko, bo są to również np. prawosławni i grekokatolicy z Podkarpacia. To właśnie na tych terenach tradycja żegnania starego roku z 13 na 14 stycznia jest wciąż żywa .

Kultywowanie tradycji

Sylwester juliański ma różne regionalne, tradycyjne nazwy, są to np.:

  • Szczodry* Wieczar,
  • Bahaty* Wieczar,
  • Małanka**,
  • Hohotucha,
  • Błyskawica***.

*Szczodry i bohaty - od bogactwa potraw na stole.
**13 stycznia przypadają imieniny Melanii stąd nazwa Małanka (analogicznie 31 grudnia przypadają imieniny Sylwestra)
***Błyskawica ponieważ po białorusku małanka oznacza właśnie błyskawicę.

Jutrzejszy dzień to od zawsze była świetna okazja do hucznego świętowania, tańców i biesiadowania, na prywatkach i balach. Zwłaszcza dla osób, które w sylwestra 31 grudnia przestrzegały postu przed Bożym Narodzeniem (wigilia według kalendarza juliańskiego wypada 6 stycznia w kalendarzu gregoriańskim) i z powodów religijnych świętowały go skromnie lub wcale.

W tym roku piątkowy termin jest bardzo sprzyjający, ponieważ pierwszy dzień Nowego Roku wypada w dzień wolny od pracy. Zabawy z okazji początku roku juliańskiego proponują w nocy z piątku na sobotę sale bankietowe, restauracje i puby w wielu Podlaskich miastach, np. w:

  • Białymstoku,
  • Bielsku Podlaskim,
  • Hajnówce.

Tego dnia wolno też w Podlaskiem legalnie odpalać fajerwerki, jednak z przyczyn etycznych nie zachęcamy do tego.

Skąd wzięły się dwa kalendarze?

Różnica dat pojawiła się wraz z wprowadzeniem kalendarza gregoriańskiego w październiku 1582 roku, w związku z tym, że juliański opóźniał się w do zjawisk astronomicznych. Zreformowany kalendarz pomijał 10 dat dni od 5 do 14 października, tak aby dzień równonocy wiosennej ponownie przypadał 21 marca.

Zobacz archiwalne zdjęcia z zabawy Juliańskiego Nowego Roku czyli z Małanki:

W roku 1582 dzień 4 października był tak samo oznaczony zarówno w kalendarzu juliańskim jak i gregoriańskim. Natomiast dzień następny był oznaczony jako 5 października kalendarza juliańskiego i jako 15 października kalendarza gregoriańskiego. Wtedy powstała różnica 10 dni w datowaniach tych kalendarzy. Różnica ta powiększała się w związku z przestępnymi latami. W rezultacie dzisiaj mamy różnicę wynoszącą 13 dni.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Dziennik Zachodni / Wielki Piątek

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Prawosławni obchodzą Juliański Nowy Rok 2023/2024. Popularna Małanka już jutro. Zobacz archiwalne zdjęcia! - Gazeta Współczesna

Wróć na podlaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto